Bảng lương tháng nào em cũng thấy bị trừ khoản 雇用保険. Đây là tiền gì thế?

　雇用保険 （こようほけん）- Bảo hiểm thất nghiệp  là một chế độ bảo hiểm của Nhà nước, giúp đỡ những người lao động khi họ bị mất việc, hoặc khi nghỉ thai sản, chăm sóc người thân… để ổn định cuộc sống và việc làm. Người nước ngoài đang sống và làm việc ở Nhật Bản cũng có thể tham gia nếu đáp ứng đủ một số điều kiện.

Những khoản hỗ trợ chính từ Bảo hiểm thất nghiệp 雇用保険

• • • • Trợ cấp thất nghiệp (trợ cấp cơ bản) 求職者給付（基本手当）: Hay còn gọi là “trợ cấp thất nghiệp” – 失業手当. Khoản này sẽ được chi trả để hỗ trợ cuộc sống và quá trình tìm việc mới cho bạn nếu bạn đáp ứng một trong những điều kiện sau. Số tiền và thời gian nhận trợ cấp sẽ khác nhau tùy thuộc vào lý do bạn nghỉ việc, tuổi và thời gian bạn đã đóng bảo hiểm.
        　Điều kiện nhận trợ cấp: Bạn đã tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 12 tháng trong vòng 2 năm trước khi nghỉ việc.
        　　　※Trường hợp đặc biệt (công ty phá sản, bị sa thải…): Bạn đã đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 6 tháng trong vòng 1 năm trước khi nghỉ việc.
      • Trợ cấp ốm đau – 傷病手当: Nếu bạn bị bệnh hoặc bị thương không thể đi làm trong thời gian dài, bạn có thể nhận tiền trợ cấp ốm đau.
      • Trợ cấp nghỉ thai sản – 育児休業給付金: Dành cho những người tham gia bảo hiểm thất nghiệp nghỉ việc để chăm sóc con nhỏ, giúp họ có thu nhập trong thời gian nghỉ.
      • Trợ cấp hỗ trợ tìm việc – 就職促進給付: Đây là các khoản tiền khuyến khích bạn tìm được việc làm mới nhanh chóng, ví dụ như tiền thưởng khi tìm được việc sớm, tiền hỗ trợ để bạn làm việc ổn định lâu dài ở chỗ làm mới, hoặc các khoản hỗ trợ học nghề như tiền học, tiền ở trọ…
      • Trợ cấp đào tạo – 教育訓練給付金: Hỗ trợ những người muốn nâng cao kỹ năng hoặc phát triển sự nghiệp bằng cách chi trả một phần chi phí các khóa học nghề được Bộ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi chỉ định. Có nhiều loại như trợ cấp đào tạo thông thường, trợ cấp đào tạo đặc biệt, trợ cấp đào tạo chuyên sâu.
      • Trợ cấp nghỉ chăm sóc người thân – 介護休業給付金: Dành cho những người tham gia bảo hiểm thất nghiệp nghỉ việc để chăm sóc người thân bị bệnh,…
      • Trợ cấp tìm việc cho người cao tuổi – 高年齢求職者給付金: Dành cho những người trên 65 tuổi nghỉ việc và vẫn có mong muốn cũng như khả năng tìm việc mới. Thời gian nhận trợ cấp này sẽ ngắn hơn so với trợ cấp tìm việc thông thường.
      • Trợ cấp duy trì việc làm cho người cao tuổi – 高年齢雇用継続給付: Nếu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp tiếp tục làm việc sau 60 tuổi mà lương bị giảm đi một mức nhất định so với thời điểm 60 tuổi, họ sẽ được nhận khoản trợ cấp này.

Ai là đối tượng tham gia Bảo hiểm thất nghiệp 雇用保険？

　Về nguyên tắc, tất cả người lao động làm việc tại các doanh nghiệp thuộc diện áp dụng bảo hiểm thất nghiệp và đáp ứng cả hai điều kiện sau đều là đối tượng tham gia:
　１． Thời gian làm việc theo quy định một tuần từ 20 giờ trở lên.
　２． Có dự kiến làm việc trên 31 ngày.

　Ngoài ra, dù là nhân viên part-time, làm thêm, hay chủ doanh nghiệp và người lao động có muốn tham gia hay không, nếu đáp ứng đủ các điều kiện trên thì vẫn phải tham gia.

※Đối tượng sau đây thường không thuộc diện tham gia: Người làm tự do, chủ doanh nghiệp và người thân trong gia đình họ, sinh viên thuộc khối học ban ngày đi làm thêm, công việc làm thêm ngắn hạn…

Ai là người chi trả tiền phí của Bảo hiểm thất nghiệp 雇用保険料？

Thông thường, cả người lao động và chủ doanh nghiệp đều cùng phải đóng bảo hiểm thất nghiệp theo tỷ lệ quy định (tỷ lệ đóng góp của chủ doanh nghiệp thường cao hơn).

Lưu ý quan trọng

　Các khoản trợ cấp từ bảo hiểm thất nghiệp chỉ được chi trả cho những người đáp ứng các điều kiện được quy định trong Luật Bảo hiểm Việc làm. Nếu bạn có hành vi gian dối để nhận trợ cấp, đó sẽ bị coi là hành vi nhận trợ cấp bất hợp pháp.

Ví dụ về hành vi nhận trợ cấp bất hợp pháp:

• • • Thực tế vẫn đang đi làm và có thu nhập nhưng lại khai báo là đang thất nghiệp để nhận trợ cấp tìm việc.　　
    • Có làm thêm hoặc có công việc phụ nhưng không khai báo thu nhập.
    • Đã tìm được việc làm mới nhưng không báo cho Trung tâm Dịch vụ Việc làm (ハローワーク／Hello Work).
    • Khai gian về các hoạt động tìm kiếm việc làm.

Nếu bị phát hiện nhận trợ cấp bất hợp pháp

Nếu bị phát hiện, bạn có thể bị ngừng nhận trợ cấp, bị yêu cầu hoàn trả số tiền đã nhận, hoặc thậm chí bị phạt gấp 2 hoặc 3 lần số tiền đã nhận. Trong trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo.

Để tránh nhận trợ cấp bất hợp pháp

Khi nhận trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, hãy luôn khai báo chính xác tình hình của bạn và tuân thủ các quy định. Nếu có bất kỳ điều gì không rõ, bạn nên hỏi lại Trung tâm Dịch vụ Việc làm (ハローワーク／Hello Work).

まとめ

Bảo hiểm thất nghiệp là một chế độ quan trọng giúp ổn định cuộc sống của người lao động. Nếu bạn là người nước ngoài đang sống và làm việc ở Nhật Bản, rất có thể bạn cũng thuộc đối tượng tham gia, vì vậy hãy tìm hiểu kỹ về chế độ này nhé.

Nếu bạn có thắc mắc nào về bảo hiểm thất nghiệp thì có thể hỏi bộ phận nhân sự của công ty hoặc liên hệ trực tiếp với Trung tâm Dịch vụ Việc làm (ハローワーク／Hello Work) để được giải đáp nhé!